Waarom zijn piano's (meestal) zwart?

Vanaf het eind van de 17e eeuw werd de klavechord een heuse hype in de Europese cultuursteden.

Deze kleine tafelinstrumentjes waren in verhouding tot de grote en zware klavecimbels een stuk gemakkelijker te transporteren en te bouwen. In steden zoals Wenen en Firenze ontstond een bloeiende middenklasse, en de klavechord kreeg een plaats hun (kleinere) leefruimtes. Klavierspelen werd plots een hobby die niet enkel voor de hoge adel was weggelegd. Het beperkter budget van die nieuwe burgerij spiegelde zich af in de bouw van de klavechords.

Kunstschilders en houtsnijders betalen om een piano van decoratie te voorzien was duur en tijdrovend. Dus werden de goedkopere instrumenten soberder gebouwd, en werden ze uiteindelijk vaak in één kleur geverfd. Donkere verf, (en zeker zwart) was vele malen goedkoper dan lichte en felle kleuren, en was bovendien ideaal om de imperfecties en onregelmatigheden in het hout te verbergen.

Voor een geverfd of gelakt instrument is de esthetische kwaliteit van het hout veel minder belangrijk, waardoor goedkoper (maar daarom niet minder degelijk) hout in aanmerking kwam als bouwmateriaal. Bovendien verkleurt een zwarte afwerking bij blootstelling aan zonlicht veel minder dan andere kleuren.

De meeste klavecimbels en later ook de pianofortes werden ook in de 18e eeuw nog steeds in prachtige houten en geschilderde afwerkingen geproduceerd. Dit type instrumenten was immers niet weggelegd voor de burgerij.

Tegen het midden van de 20e eeuw hadden mensen het wat gehad met het houtsnijwerk en barokke versieringen in hun meubilair. Bovendien was het hen de meerprijs niet waard. Hippe interieurs werden steeds minimalistischer, en piano's maakten dezelfde evolutie door. Strakke lijnen werden de norm, en kunststoffen maakten hun intrede in de meubelbouw.

Tegenwoordig is polyurethaanlak de meest voorkomende afwerking, van de instappiano's tot de absolute topinstrumenten. Zo'n pu-lak gaat erg lang mee en kan vrij gemakkelijk opnieuw opgeblonken worden. De lak vormt een een harde, sterke laag die tegen een stootje kan. 

Een witte afwerking is ook mogelijk, maar dat kost je een kleine meerprijs. Het is iets moeilijker om een witte lak mooi af te werken. Bovendien is de vraag naar witte instrumenten veel kleiner, waardoor de productielijnen duurder worden.

Piano's in satijnen of gepolitoerde afwerkingen kan je nog steeds (op bestelling) kopen. Die afwerkingen worden vooral door topbouwers zoals Steinway & Sons toegepast, vanwege de hoge kostprijs van de gebruikte materialen en het arbeidsintensieve proces. Voor zo'n exclusieve afwerking betaal je vaak een stevige surplus, maar daar krijg je wel een uniek instrument voor terug.

Tijdelijk biedt Steinway & Sons’ dochtermerk Boston hun buffetpiano’s aan in een kleur naar wens onder de noemer “Made to Create”. De piano’s worden in hoogwaardige PU-lak afgewerkt in Duitsland, en je kan kiezen tussen zo'n 200 kleuren. Zo kan je een unieke piano in huis halen die perfect in je interieur past! Meer details vind je op de website van Boston!